Nota geral
Dada a semelhança entre os respetivos esquemas métrico e rimático, Canettieri e Pulsoni1 sugerem que esta cantiga de Pero Garcia Burgalês terá tomado como modelo a tenção entre Sordelo e Bertran d'Alamanon Doas domnas aman dos cavaliers, cuja música, infelizmente, não se conservou. No entanto, é muito possível que Sordelo e Bertran tenham seguido nessa tenção a música de uma cantiga do trouvère Gace Brulé, Tant m'a mené force de seignorage, música essa que, neste caso, se conservou. Uma recuperação do provável som da cantiga de Pero Garcia é assim possível.Acrescente-se que, apesar de Canettieri e Pulsoni sugerirem que teria sido Gace Brulé a seguir os provençais, tal não parece possivel por razões cronológicas.
Para o texto de Gace Brulé, a edição base seguida foi a de Huet2.
Referências bibliográficas
1
Beltran, Vicenç
(1998),
“Tipos e temas trovadorescos, XV. Johan Soarez Coelho y el ama de don Denis”, Bulletin of Hispanic Studies, 75,
Aceder à página Web
2
Braamcamp Freire
(2000),
"Inventários e contas da casa de D. Dinis (1278-1282)", in Archivo Histórico Portuguez, vol. X (1916), cit. por Maria José Ferro Tavares, Os judeus em Portugal no século XIV,
Lisboa, Guimarães Editores, 2ª ed.
Contrafactum
Quantos hoj'eu com amor sandeus sei
dizem (si Deus me leixe bem haver!)
que a dona lhes fez o sem perder
melhor de quantas hoje no mund'há.
Se verdad'é, sei eu a dona já:
e atal dona, si Deus a mim perdom,
nom há no mundo, se mia senhor nom!
Ainda vos outra cousa direi:
a todos estes eu ouço dizer
que a melho'los fez ensandecer
dona do mundo; mais, se verdad'é,
log'eu a dona sei, per bõa fé:
e atal dona, si Deus a mim perdom,
nom há no mundo, se mia senhor nom!
Se verdad'é que eles por atal
dona qual dizem perderom o sem,
pola melhor do mundo, e som por en
sandeus e nom ham doutra rem sabor,
nom som sandeus senom por mia senhor:
e atal dona, si Deus a mim perdom,
nom há no mundo, se mia senhor nom!
Modelo
Gace BruléTant m'a mené force de seignorage
et une amor qui au cuer me descent,
que je ne puis plus celer mon corage;
si chanterai, s'ire nel me defent;
que celle m'a grevé tròp longuement
qui de mon cuer ne prist onques ostage,
puis qu'elle l'ot en son comandement.
Pechié fera s'elle tient a outrage
ce que je l'aim si amorosement;
qu'en li amer ne crien mort ne damage,
tels est l'amor qui m'enflame et esprent.
Morir en puis; mais point ne m'en repent,
que mon fin cuer li donai d'avantage,
quant j'esgardai son còrs premièrement.
Une des riens qui plus me tient en ire
si est de ce qu'elle fait beau semblant
vers une gent qu'on ne puet tròp despire,
felon, sens foi, cruel et mesdisant;
et quant jes truis devant li ennuiant
lors si ne sai que faire ne que dire;
toz esbahiz m'i obli en estant.
De ceste amor, dont je trai tel martire
que devant li me fet dormir veillant,
ne porroit nus, ce cuit, mon cuer eslire,
car autressi m'i resveil en dormant.
Lors vient ma joie et vait a son talent;
si angoissós me truis a l'escondire,
qu'a pou mes cuers ne part en sospirant.
Douce dame, onques ne mi soi faindre
de vos amer, ainsi l'ai comencié;
ma volentez en est chascun jor graindre,
ne contre ce n'avez de moi pitié;
qu'amors le m'a comandé et priié:
que fins amis doit morir, ou ataindre
ce qu'a toz jors pensé et covoitié.
Nus ne se doit de loial amor plaindre
puis qu'il i a son service emploié;
ce n'a mestier; tant ne m'i set destraindre
que ja vers li aie mon cuer irié;
et se li plest, mout m'a bien essaié;
onques ne soi decevoir ne ataindre,
dont meint felon se seront avancié.
Amis Gillès, long tens m'a travaillié
ma loiautez qui ne puet pas remaindre;
si croi qu'Amors vos a mal conseillié.